Odmiana słowa "Canonical"

[ionash.]

Jako że bardzo wiele osób ma wielki kłopot z prawidłową odmianą - która, przyznaję, nie musi być oczywista - tego słowa, postanowiłem napisać ściągawkę.
W języku polskim nazwy własne się odmienia - dotyczy to w równym stopniu imion i nazwisk, jak i nazw firm, również tych pochodzących z języków obcych. Ich nieodmienianie jest aberracją, gwałtem na języku i trudno się na to zgodzić. Oczywiście, są słowa, a więc i nazwy własne, nieodmienne (doskonałym przykładem jest choćby Ubuntu), jednakże są to wyjątki od reguły. Słowo Canonical do nieodmiennych nie należy.

Główny problem, według mnie, leży we właściwym określeniu rodzaju. Nie wiedzieć czemu, większość osób zakłada, że Canonical jest rodzaju nijakiego (to Canonical) lub żeńskiego (ta Canonical, chyba z powodu zasugerowania się zwrotem "firma Canonical"). Jest to błąd, Canonical - podobnie jak np. Intel - jest rzeczownikiem rodzaju męskiego, tyle że - w odróżnieniu od przywołanego Intela - nieżywotnego.

Podsumowując - Canonical to rzeczownik rodzaju męskiego nieżywotnego. Odmieniać go należy identycznie, jak np. słowo hotel:

• mianownik - hotel, Canonical;
  dopełniacz - hotelu, Canonicalu;
  celownik - hotelowi, Canonicalowi;
  biernik - hotel, Canonical;
  narzędnik - hotelem, Canonicalem;
  miejscownik - hotelu, Canonicalu;
  wołacz - hotelu, Canonicalu.

Mam nadzieję, że komuś się ta ściąga przyda i natchnie do bardziej świadomego (i poprawniejszego) posługiwania się językiem ojczystym.

[Pasman]

dopełniacz - hotelu, Canonicalu;

z tym bym dyskutował

[ethanak]

W języku polskim nazwy własne się odmienia - dotyczy to w równym stopniu imion i nazwisk, jak i nazw firm, również tych pochodzących z języków obcych. Ich nieodmienianie jest abberacją, gwałtem na języku i trudno się na to zgodzić.

Czym jest, panie polonisto?
BTW. od zawsze walczyłem z próbami odmiany mojego nazwiska - ostatnio się poddałem (choć dla mnie gwałtem na języku jest jego nagminne odmienianie i trudno mi było się na to zgodzić).
Poza tym mała dygresja:
poza oficjalnymi tekstami przyjęło się w języku polskim, iż rzeczownik własny określający firmę, organizację itp. może w mowie potocznej równie dobrze być traktowany jako rzeczownik nieosobowy (czyli biernik "Canonicala" a nie "Canonical"). Czyli zdanie:

Zrobiłem Canonicala w bambuko bo zapłaciłem za Ubuntu i nie ściągnąłem

będzie poprawne, ale:

Pozwaliśmy Canonicala do sądu

już niekonieczne... chociaż biorąc pod uwagę narastającą w języku polskim tendencję do "oficjalizacji" potocznych konstrukcji - wcale bym nie był tego taki pewien ;)

-- 06 maja 2014 08:56 --

dopełniacz - hotelu, Canonicalu;

z tym bym dyskutował

E tam... kolega po prostu pomylił język polski z wolskim :)
hotelu
Canonicalu
Donaldu Tusku
...i tak dalej...

[Chris1507]

Rzeczownik nieżywotny pochodzenia obcego ma często końcówkę "-u" w dopełniaczu.

[ethanak]

ja tak z czystej ciekawości...
czasownik nieżywotny to według której klasyfikacji?
a... rozumiem.
canonical - tryb rozkazujący od bazowego "canonicalić"...

[Chris1507]

Machnąłem się. Poprawiłem.

[Tomfoc]

Rzeczwonik nieżywotny pochodzenia obcego ma często końcówkę "-u" w dopełniaczu.

To popraw jeszcze raz tego rzeczwonika

[Chris1507]

"Rzeczwonik" przy shifcie działającym jak enter u ethanaka to nic.

[ethanak]

ethanak nie ma shifta (to tak w kwestii formalnej).
natomiast czytuje posty przed wysłaniem.

[mistrz1]

Dyskusja fajna, a jak jest poprawnie, bo z tej polemiki, chyba nie każdy pozna poprawną formę.

[ethanak]

Poprawnie w dopełniaczu:
Canonicala, Intela, rogala, pokala.
Zakładając, że odmiana "Canonical" jest taka jak "Intel":

Kod: Zaznacz cały

$ python
>>> from morfologik import Morfologik
>>> m=Morfologik()
>>> m.Generate('Intel',None,':sg:gen')
[('intela', 4323455642275692625L, 'subst:sg:gen.acc:m2'), ('Intela', 4323455642275708945L, 'subst:sg:gen:m3')]

[xxx666xxx]

Ja bym proponował zwrócić się do Profesora J.Miodka ale i tak znajdą się tacy co będą się kłócić z najwspanialszym (wg. mnie) polonistą w kraju. Jak np. mieszkańcy Nysy... Mówią na siebie Nysanki/Nysanie a powinno być poprawnie Nysianki/Nysianie (nawet słownik w przeglądarce Firefox też to wie) ale to do nich nie trafia

Dla ciekawskich:

Kod: Zaznacz cały

http://www.youtube.com/watch?v=w9FwcYlLF6M

Na filmiku widać jak studenci z totalną "zlewką" patrzą na wysiłki Profesora J.Miodka na scenie...

Pewnie polemika na temat odmiany nazwy firmy Canonical też by się tak w końcu skończyła, że i tak by powstały dwa obozy polonistów.

[ionash.]

[...] abberacją[...]

Czym jest, panie polonisto?

Literówką, którą i u ethanaka łatwo można znaleźć.
Tym niemniej dziękuję, zaraz poprawię. Rzeczywiście, tego typu błędy popełniam coraz częściej.

BTW. od zawsze walczyłem z próbami odmiany mojego nazwiska - ostatnio się poddałem (choć dla mnie gwałtem na języku jest jego nagminne odmienianie i trudno mi było się na to zgodzić).

Twojego nazwiska nie znam (i nie namawiam, żebyś je wyjawił), więc nie wiem, czemu Cię uwiera jego odmienianie. Nie przypuszczam jednak, byś mówił "spotkałem Piotra Kowalski" - tu nie Ameryka.

poza oficjalnymi tekstami przyjęło się w języku polskim, iż rzeczownik własny określający firmę, organizację itp. może w mowie potocznej równie dobrze być traktowany jako rzeczownik nieosobowy (czyli biernik "Canonicala" a nie "Canonical").

Oczywiście, ale nie wszystko jest mową potoczną, a raczej brzydkim zwyczajem jest tłumaczyć niechlujność tego, co się pisze, tym, że z kumplami przy flaszce wszystko uchodzi.

chociaż biorąc pod uwagę narastającą w języku polskim tendencję do "oficjalizacji" potocznych konstrukcji - wcale bym nie był tego taki pewien

Dbanie o jako taką poprawność to zdecydowanie nie to samo, co nagminne posługiwanie się językiem quasi-kancelaryjnym w normalnych sytuacjach, do czego, jak sądzę, pijesz, pisząc o "oficjalizacji".

Poprawnie w dopełniaczu:
Canonicala, Intela, rogala, pokala.
Zakładając, że odmiana "Canonical" jest taka jak "Intel"

Podobnie poprawnie, jak Atlantyka, Egipta, Nepala, czy też Reala z Madryta i Juventusa z Turyna.
To, że końcówka -a w dopełniaczu jest powszechniejsza, nie znaczy, że tak jest zawsze. To, że sporo rzeczowników nieżywotnych znaczeniowo jest żywotne gramatycznie (Intela, rogala i pokala się bynajmniej nie czepiam), nie oznacza, że dotyczy to wszystkich.

[mistrz1]

I dalej sprawa jest nierozstrzygnięta. Ciekawe, co powiedziałby Miodek? Macie dokładniejsze uzasadnienie, które rozwieje wątpliwości?

[ethanak]

W tym rzecz że nie - i bardzo chciałbym aby jakiś autorytet to rozstrzygnął (może być prof. Miodek albo RJP, proponuję wyznaczyć kol. @xxx666xxx na ochotnika do prowadzenia z profesorem korespondencji jako pomysłodawcę). Smętne bredzenie jako to Intel nie jest nieżywotny a Canonical jest - to niestety tylko smętne bredzenie; bardziej wierzę autorom Morfologika[1] niż koledze, który zdaje się być jeno mistrzem w ustosunkowywaniu się do stwierdzeń wyciągniętych z kontekstu (szczególnie takich, które poza tym kontekstem albo nie maja żadnego sensu, abo wręcz przeciwny), a języka potocznego używa wyłącznie pijąc flaszki z kolesiami. A jak na załączonym uprzednio obrazku widać - w Morfologiku "Intel" występuje jako m3 (jeśli ktoś nie wierzy mojej bibliotece może sobie zaciągnąć oryginał i sobie pogrepować). Canonical niestety nie występuje - a szkoda... wypadałoby aby występował ;)

@ionash.:
pisząc "oficjalizacja" mam na myśli raczej uznanie danej formy za prawidłową przez RJP - przykładem niech będzie "uprawidłowienie" pisowni "Linuxie".

---
[1] choć nikt nie twierdzi że Morfologik żadnych błędów nie ma, co jakiś czas wyskakują.

[ionash.]

Smętne bredzenie jako to Intel nie jest nieżywotny a Canonical jest - to niestety tylko smętne bredzenie; bardziej wierzę autorom Morfologika [...] Morfologiku "Intel" występuje jako m3

Słowo "Intel" jest nieżywotne znaczeniowo, ale żywotne gramatycznie, jak np. "szampan". Wśród rzeczowników rodzaju męskiego żywotnego te, które rzeczywiście dotyczą istot żywych, nie stanowią nawet połowy. To tyle, jeśli chodzi o twoje "smętne bredzenie".

pisząc "oficjalizacja" mam na myśli raczej uznanie danej formy za prawidłową przez RJP - przykładem niech będzie "uprawidłowienie" pisowni "Linuxie".

Cóż, można by rzec, że uzus rządzi; to, co kiedyś traktowane było jak błąd, teraz jest normą (choć, o ile mi wiadomo, "Linuxie" to jedynie forma dopuszczalna, a nie prawidłowa; to jest różnica). Być może niedługo poprawne będzie "nie długo", ale czy mam się z tego cieszyć?

[xxx666xxx]

W tym rzecz że nie - i bardzo chciałbym aby jakiś autorytet to rozstrzygnął (może być prof. Miodek albo RJP, proponuję wyznaczyć kol. @xxx666xxx na ochotnika do prowadzenia z profesorem korespondencji jako pomysłodawcę). (...)

Dzięki za wyróżnienie po prostu bardzo szanuję Profesora Miodka jako mistrza nad mistrzami jeśli chodzi o polonistykę ale czy jest sens go prosić jak zapewne z tego co już widzę połowa (jak nie więcej) będzie twierdzić swoje tak samo jak mieszkańcy Nysy którzy wlali lewym uchem a wylali prawym wypociny Profesora Miodka na deskach Domu Kultury w Nysie. To samo będzie z nazewnictwem firmy Canonical. Będą nadal dwa obozy i nawet tu autorytet nie pomoże bo znajdą się uparci!

Jakby byli chętni proszę bardzo:

Kod: Zaznacz cały

prof. dr hab. Jan Miodek Dyrektor Instytutu Filologii Polskiej
tel.: 71 375 25 59
e-mail: filpol@uni.wroc.pl
pokój: 110
konsultacje: środy 10-12, czwartki 11.45-12.45

http://www.ifp.uni.wroc.pl/pracownik/jan-miodek

[ethanak]

Słowo "Intel" jest nieżywotne znaczeniowo, ale żywotne gramatycznie,

A wiesz co znaczy m3 czy tak sobie pierwiośnisz?
a) jeśli uważasz że w Morfologiku jest błąd, to przestań się tutaj puszyć i udawać drugiego Miodka, tylko zgłoś.
b) jeśli uważasz że nie ma - cóż... miło by było, aby ludzie nie mający nic do powiedzenia, nie ubierali tego w słowa.

-- 09 maja 2014 19:11 --

]
Dzięki za wyróżnienie po prostu bardzo szanuję Profesora Miodka jako mistrza nad mistrzami jeśli chodzi o polonistykę ale czy jest sens go prosić

a) jeśli uważasz że nie ma sensu - to kiego grzyba się wychylałeś?
b) zawsze jest jeszcze RJP - tam też możesz napisać. O ile prof. Miodek jest autorytetem którego co poniektóre osobniki (takie co to "wiedzą lepiej"(TM)) mogą olać - o tyle z RJP to już się nie dyskutuje.
c) I nie dyskutuj, zgłosiłeś się na ochotnika (a jakbyś miał wątpliwości to myśmy Ciebie zgłosili i nie masz nic do gadania) :)

[xxx666xxx]

jeśli uważasz że nie ma sensu - to kiego grzyba się wychylałeś?

Spoko... już napisałem do Profesora maila. Zobaczymy co odpowie na temat odmiany nazwy firmy Canonical. Osobiście ja wszystko przyjmę do wiadomości to co on napisze. Profesor Miodek jest niczym Patron Polszczyzny! To co on powie jest świętością! Jak dostanę odpowiedź wkleję ją tu.

[ionash.]

To ja wkleję to, co odpisał mi Mirosław Bańko z Poradni Językowej PWN:

Szanowni Państwo,
moje pytanie dotyczy prawidłowej odmiany nazwy firmy Canonical, przede wszystkim formy w dopełniaczu – Canonicala, czy Canonicalu. Analogia do słowa Intel zdaje się wskazywać, ze Canonicala. Jednakże jestem przekonany, że w tym przypadku to błąd i powinno się mówić Canonicalu (jak Juventusu, Nepalu, Interpolu, Continentalu, Londynu). Forma Canonicala w moim odczuciu brzmi równie pokracznie, co motora. Proszę zatem o rozstrzygnięcie poparte Państwa autorytetem.

Na polskich stronach WWW przeważa forma Canonicala i nie jest to niespodzianką: końcówka -u mogłaby sugerować, że chodzi o nazwę jakiejś substancji. Seria kontrprzykładów przytoczonych przez Pana – od Juwentusu do Londynu przez najbliższy danemu słowu dopełniacz Continentalu – pokazuje jednak, że może być różnie. Takie sytuacje nie powinny nas dziwić ani martwić: nawet wśród rodzimych lub dawno przyswojonych rzeczowników trafiają się oboczności w odmianie, więc tym bardziej należy je akceptować wśród wyrazów obcych od niedawna używanych w polszczyźnie.
- Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski

Można z tej odpowiedzi wysnuć wniosek, że obie formy są dopuszczalne i z tym się mogę (ostatecznie... ) zgodzić.
Jednakże śmiem twierdzić, że argument częstości występowania tego rzadkiego w polszczyźnie słowa nie jest wagi ciężkiej. Część treści tych stron internetowych (różnych blogów lub forów poświęconych Linuksowi, czy też portali komputerowo-technologicznych, bo przecież w innych miejscach słowo "Canonical" raczej się nie pojawia) - może nawet większą - tworzą ludzie pisujący "na prawdę", "po za tym", czy odmieniający równie cudacznie, co "Ekiga'i" (zamiast po prostu - Ekigi). Tak samo możliwość odczytania jako nazwy substancji (Canonicalu, poliuretanu) - skoro mamy do czynienia z nieznanym słowem obcojęzycznym, zwłaszcza nazwą własną, nigdy nie możemy mieć pewności, co ono nazywa (Nepalu - napalmu; trochę makabryczne), ale to zawsze wyjaśni kontekst.
Dla mnie temat jest zakończony. Być może rzeczywiście nie powinienem się upierać, że "Canonicalu" to jedyna prawidłowa forma, lecz nadal uważam ją za właściwszą, szlachetniejszą.