Dla systemów uniksowych powstało setki odtwarzaczy plików audio, jednak w niniejszym artykule chciałbym przedstawić tylko kilka tych najpopularniejszych. Ograniczę się tutaj do ich krótkiego opisu, sposobu instalacji w systemie Ubuntu, wstępnej konfiguracji (tam, gdzie jest to konieczne) oraz graficznej prezentacji. Artykuł ten kierowany jest głównie do użytkowników, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z Ubuntu i jeszcze nie wybrali dla siebie odpowiedniego grajka.

XMMS

XMMS – X Multimedia System jest wieloplatformowym odtwarzaczem multimedialnym napisanym w GTK+ w wersji 1.2. Początkowo program był wydawany na licencji niepozwalającej na ingerencję w kod źródłowy, lecz szybko to się zmieniło i aktualnie wydawany jest na licencji GPL. Równie szybko od tego czasu wzrosło tempo jego rozwoju. Jego interfejs graficzny wzorowany jest na Winampie. Dzięki mechanizmowi wtyczek, obok takich formatów jak WAVE, MP3, OGG MikMod, odtwarza także AAC, FLAC, mp3PRO, WMA i wiele, wiele innych. Mnogość efektów oraz nowych funkcji dostępnych po zainstalowaniu odpowiednich wtyczek przeobraża ten odtwarzacz w potężne narzędzie multimedialne. XMMS posiada wbudowany mechanizm skórek i obsługuje także skiny Winampa w wersji klasycznej (Winamp 2.x). Program ten nie jest już rozwijany, jednak wciąż cieszy się ogromną popularnością.

Instalacja

XMMS dostępny jest w repozytorium universe, więc jego instalacja odbywa się przez wpisanie w konsolę:

sudo apt-get install xmms

Dodatkowe wtyczki

Lista dostępnych wtyczek dla odtwarzacza XMMS jest bardzo długa, ale warto zainteresować się przede wszystkim kilkoma z nich.

• xmms-skins – pakiet skórek,
• xmms-cdread – wtyczka wejściowa odczytująca dane z CD-audio,
• xmms-coverviewer – wtyczka, dzięki której wyświetlany jest cover albumu aktualnie odsłuchiwanego,
• xmms-flac – wtyczka wejściowa obsługująca format FLAC,
• xmms-modplug – wtyczka do obsługi modułu muzycznego MOD,
• xmms-musepack – wtyczka wejściowa do obsługi formatu MPC (Musepack),
• xmms-status-plugin – plugin dockowania playera w zasobniku.

Screenshoty

Obrazek1. XMMS – Okno główne

Obrazek2. XMMS – Okno ustawień

Strona projektu: http://www.xmms.org

Beep-Media-Player

Beep-Media-Player jest forkiem programu XMMS. Został on napisany od zera w GTK+ 2.x dzięki czemu zdobył zdecydowanie ładniejszą szatę graficzną. Bardzo dobrze współpracuje ze środowiskiem graficznym GNOME. Podobnie jak jego starszy brat, obsługuje skórki Winampa w wersji klasycznej oraz odtwarza większość formatów obsługiwanych przez XMMS. Ostatnią i stabilną wersją tego odtwarzacza opatrzono numerkiem 0.9.7.1. Ostatnią, gdyż autorzy projektu postanowili porzucić kod BMP i zacząć tworzyć multimedialny odtwarzacz nowej generacji BMPx, o którym będzie mowa w dalszej części tego artykułu.

Instalacja

Instalacja playera, podobnie jak w przypadku XMMS po odblokowaniu repozytorium universe jest bajecznie prosta i sprowadza się do wykonania komendy:

sudo apt-get install beep-media-player

Dodatkowe wtyczki

Dodatkowe pluginy dostępne w repozytorium, które warto zainstalować:

• beep-media-player-wma – wtyczka wejściowa do obsługi formatu WMA,
• bmp-musepack – wtyczka wejściowa MusePack,
• bmp-mp4 – wtyczka wejściowa do obsługi formatu mp4/aac.

Screenshoty

Obrazek3. BMP – Okno główne

Obrazek4. BMP – Okno ustawień

Strona projektu: http://bmp.beep-media-player.org

Audacious

Kiedy twórcy Beep-Media-Playera porzucili swój kod, sprawy w swoje ręce wzięli inni programiści, przepisali kod od nowa i zaczęli go rozwijać już pod inną nazwą jaką jest Audacious. Player ten, pod względem funkcjonalności w niewielkim stopniu różni się od jego poprzednika, a poważniejsze różnice wyglądu możemy zauważyć w panelu konfiguracyjnym.

Instalacja

Paczki Audacious dla Feisty Fawn znajdują się w repozytorium universe, natomiast dla Edgy Eft należy dodać odpowiednie repozytoria. W tym celu edytujemy plik /etc/apt/sources.lst i wklejamy następujące linijki:

deb http://static.audacious-media-player.org/ubuntu edgy main
deb-src http://static.audacious-media-player.org/ubuntu edgy main

Po zapisaniu zmian w pliku należy jeszcze zaktualizować listy pakietów wydając w terminalu polecenie:

sudo apt-get update

Teraz już możemy przystąpić do instalacji programu.
Instalacja programu odbywa się przez wpisanie w terminalu komendy:

sudo apt-get install audacious

Dodatkowe wtyczki

Dodatkowe pluginy dla audacious:

• audacious-plugins – wtyczki do obsługi AAC, Ogg, FLAC, WMA, MPEG3, MPC
• audacious-plugins-extra – ekstra wtyczki do obsługi min. scrobblera, LIRC, kompresji audio i wiele innych

Screenshoty

Obrazek5. Audacious – Okno ustawień

Strona projektu: http://audacious-media-player.org

BMPx

BMPx jest następcą Beep-Media-Playera przepisanym na nowo ze względu na zawiłą strukturę kodu źródłowego BMP oraz utrudnienia związane z implementacją nowych funkcji. Twórcy tego odtwarzacza porzucili system pluginów oparty na XMMS/BMP. Silnikiem audio BMPx jest Gstreamer, wobec tego po zastosowaniu się do Nieoficjalnego Przewodnika Ubuntu i instalacji odpowiednich kodeków, obsłuży większość popularnych formatów plików audio (mp3, wav, ogg, wma, flac, aac/mp4). Interfejs graficzny BMPx stworzony jest z wykorzystaniem biblioteki GTK2. Ze względów patentowych, program od wersji 0.30 nie wspiera już skórek Winampa w wersjach 3 i 5. Zastąpiły je skórki, których podstawą jest format SVG. Zaletami programu są między innymi możliwość tworzenia kolekcji multimediów (Media Library), obsługa shoutcastingu, icecastingu i podcastingu. Należy zaznaczyć, że program niestety nie został wyposażony w equalizer.

Instalacja

Paczki BMPx dla Feisty Fawn znajdują się w repozytorium universe, jednakże dla Edgy Eft należy dodać odpowiednie repozytoria.

Repozytoria dla Edgy Eft

deb http://files.beep-media-player.org/packages/ubuntu edgy main
deb-src http://files.beep-media-player.org/packages/ubuntu edgy main

Klucz publiczny

wget http://files.beep-media-player.org/packages/ubuntu/beep-media-player.pubkey -O- | sudo apt-key add -

BMPx zainstalujemy wydając w terminalu komendę:

sudo apt-get install bmpx

Screenshoty

Obrazek6. BMPx – Okno główne

Obrazek7. BMPx – Okno ustawień

Strona projektu: http://bmpx.beep-media-player.org

Banshee

Banshee jest to aplikacja do odtwarzania i zarządzania plikami audio. Player ten dostarcza min. funkcje ripowania i nagrywania płyt CD, podcastingu wraz z bardzo dobrym wsparciem dla Last.fm, shoutcastingu, tworzenia list odtwarzania, oceny plików oraz wiele innych dzięki zastosowanemu mechanizmowi wtyczek. Domyślnym silnikiem audio odtwarzacza Banshee jest Gstreamer. Program napisany jest w MONO oraz GTK, wobec tego bardzo dobrze spisuje się w środowisku graficznym GNOME. Dla użytkowników lubiących kompaktowe interfejsy graficzne, przewidziany jest plugin o nazwie mini-mode za sprawą którego zmniejszymy wielkość okna do przystępnych rozmiarów. Dodatkową zaletą tego programu jest obsługa odtwarzaczy przenośnych iPod.

Instalacja

Zarówno dla Ubuntu w wersji 6.10 jak i 7.04, w repozytorium universe znajdują się paczki odtwarzacza Banshee, które zainstalujemy wydając w terminalu proste polecenie:

sudo apt-get install banshee

Dodatkowe wtyczki

Dla Ubuntu Edgy Eft warto zainstalować jeszcze dodatkowe pluginy, które to w wersji dla Feisty Fawn wkompilowane są w paczkę z odtwarzaczem.

sudo apt-get install banshee-official-plugins

Screenshoty

Obrazek8. Banshee – Okno główne

Obrazek9. Banshee – Okno główne – widok kompaktowy

Obrazek10. Banshee – Okno ustawień

Obrazek11. Banshee – Okno ustawień wtyczek

Strona projektu: http://banshee-project.org

Amarok

Amarok jest odtwarzaczem plików audio przeznaczonym głównie dla użytkowników środowiska KDE i domyślnie jest instalowany w Kubuntu. Mnogość jego funkcji przyprawia o zawrót głowy. Dostarcza min. informacje o wykonawcy odsłuchiwanego utworu pobierane z Wikipedii oraz teksty utworów, automatyczne pobieranie okładek albumów ze strony sklepu internetowego Amazon.com, listę utworów najczęściej słuchanych, nigdy nie słuchanych czy też najnowszych w kolekcji. Dzięki integracji Amaroka z programem k3b w łatwy sposób nagramy płytę audio z ulubionymi utworami, a zakup kolejnej płyty staje się równie łatwy za sprawą zintegrowanego wsparcia dla sklepu Magnatune. Ponadto udostępnia funkcje oceny utworów, personalizacji list utworów Last.fm, wsparcia dla przenośnych odtwarzaczy audio, wsparcia dla skryptów rozszerzających możliwości programu. Amarok posiada wbudowany korektor dźwięku. Przy pierwszym uruchomieniu programu zostaniemy poproszeni o podążenie za kreatorem konfiguracji co pozwoli nam wybrać między innymi interfejs graficzny oraz zaimportować swoją muzykę.

Instalacja

Jak już w wspomniałem, Amarok domyślnie instalowany jest w Kubuntu, jednak użytkownicy Ubuntu, chcący zainstalować ten odtwarzacz, będą musieli wydać w terminalu komendę:

sudo apt-get install amarok

Screenshoty

Obrazek12. Amarok – Okno główne

Obrazek13. Amarok – Okno ustawień

Obrazek14. Amarok – Menadżer skryptów

Strona projektu: http://amarok.kde.org

Exaile

Exaile jest odpowiednikiem Amaroka stworzonym przy użyciu GTK 2.x oraz Python. Podobnie jak jego pierwowzór, dostarcza możliwość zarządzania biblioteką audio włączając w to tworzenie playlist w osobnych zakładkach, czarnych list utworów oraz system oceny. Exaile posiada wbudowaną funkcję wyświetlania okładek oraz tekstów aktualnie odsłuchiwanego albumu, pobierania informacji z Wikipedii o wykonawcy oraz albumie, shoutcastingu, wsparcia dla Last.fm oraz dzięki odpowiedniej wtyczce, obsługę przenośnych odtwarzaczy iPod. Ciekawostką, która zapewne spodoba się użytkownikom grającym na gitarze jest funkcja pobierania tabulatur z portalu fretplay.com do aktualnie odsłuchiwanego utworu. Silnikiem audio odtwarzacza Exaile jest Gstreamer.

Instalacja

Zanim przystąpimy do instalacji Exaile należy dodać odpowiednie repozytoria zależnie od posiadanej wersji systemu.

Repozytorium dla Edgy Eft

deb http://download.tuxfamily.org/syzygy42 edgy exaile

Repozytorium dla Feisty Fawn

deb http://download.tuxfamily.org/syzygy42 feisty exaile

Następnie należy zaimportować odpowiedni klucz publiczny.

wget http://download.tuxfamily.org/syzygy42/8434D43A.gpg -O- | sudo apt-key add -

Po dodaniu repozytoriów oraz zaktualizowaniu listy pakietów, instalację Exaile przeprowadzimy wpisując w konsolę:

sudo apt-get install exaile

Screenshoty

Obrazek15. Exaile – Okno główne

Obrazek16. Exaile – Okno główne – widok kompaktowy

Obrazek17. Exaile – Okno ustawień

Obrazek18. Exaile – Okno ustawień wtyczek

Strona projektu: http://www.exaile.org/

Rhythmbox

Rhythmbox jest kolejnym programem do odtwarzania i zarządzania plikami audio. Player napisany w GKT+ 2, jak każdy inny napisany z użyciem tej biblioteki, kierowany jest do użytkowników środowiska GNOME i domyślnie instalowany jest w Ubuntu. Twórcy Rhythmboksa inspirowani byli znanym chyba każdemu z was programem iTunes. Silnikiem audio tego playera jest Gstreamer. Tak więc podobnie jak w przypadku BMPx, po zainstalowaniu odpowiednich kodeków zgodnie z Nieoficjalnym Przewodnikiem Ubuntu, nie będziemy mieli problemów z obsługą większości popularnych formatów. Do najważniejszych możliwości odtwarzacza zalicza się zarządzanie zasobami muzycznymi, obsługa strumieni internetowych, autoscrobbler, playlisty, nagrywanie płyt audio oraz współpraca z odtwarzaczami przenośnymi, wyszukiwanie informacji o aktualnie odsłuchiwanym albumie i jego wykonawcy. Podobnie jak w Banshee, w Rhythmboksie możliwe jest przełączenie widoku na tryb kompaktowy.

Instalacja

Instalacja Rhythmbox sprowadza się do wydania komendy:

sudo apt-get install rhythmbox

Screenshoty

Obrazek19. Rhythmbox – Okno główne

Obrazek20. Rhythmbox – Okno główne – widok kompaktowy

Obrazek21. Rhythmbox – Okno ustawień

Strona projektu : http://www.gnome.org/projects/rhythmbox

Quod Libet

Program jest napisany w języku python. Do stworzenia interfejsu użyto biblioteki GTK+ (PyGTK). Zaletą tego programu są niebywałe możliwości w zarządzania kolekcjami audio. Quod Libet dostarcza kilka układów okna dzięki czemu w łatwy sposób dokonujemy przeszukiwania plików w bibliotece, systemie plików, liście utworów czy albumów. Dostarcza funkcje oceny utworów, prostej edycji ich tagów ID3, wyświetlania okładek albumów, pobierania tekstów utworów i informacji o wykonawcy oraz wiele, wiele innych dzięki zastosowaniu mechanizmu skryptów Pythona. Lista skryptów rozszerzających funkcjonalność odtwarzacza dostępna jest pod adresem http://www.sacredchao.net/quodlibet/wiki/Plugins. Wraz z odtwarzaczem dostarczony jest program ExFalso, w którym to dokonamy zaawansowanej edycji tagów ID3. Silnikiem audio odtwarzacza Quod Libet jest Gstreamer, wobec tego radzi sobie z niemalże każdym formatem plików audio.

Instalacja

Qoud Libet znajduje się w repozytorium universe, tak więc zainstalujemy go wydając w terminalu prostą komendę:

sudo apt-get install quodlibet

Dodatkowe wtyczki

Dodatkowe pakiety, które warto zainstalować:

• quodlibet-ext – rozszerzenie dla Quod Libet dostarczające min. ikonę odtwarzacza w zasobniku,
• quodlibet-plugins – paczka z najpopularniejszymi skryptami Pythona rozszerzającymi możliwości odtwarzacza.

Screenshoty

Obrazek22. Quot Libet – Okno główne

Obrazek23. Quod Libet – Okno ustawień

Obrazek24. Quot Libet – Menadżer skryptów

Strona projektu: http://www.sacredchao.net/quodlibet

Sonata

Music Player Daemon (MPD) pozwala na zdalny dostęp do odtwarzania muzyki (MP3, Ogg Vorbis, FLAC, AAC, Mod oraz wave) i zarządzania playlistami. Został zaprojektowany do integracji w jeden system stereo, który pozwala zarządzać odtwarzaną muzyką w sieci lokalnej. Wśród wszystkich tych groźnie brzmiących rzeczy, MPD jest świetnym rozwiązaniem na desktop, jako najzwyklejszy odtwarzacz muzyki.
Jak jednak wspomniałem, jest to demon, którym zarządza się z poziomu klienta. Istnieje wiele różnych programów do zarządzania MPD, jednym z najpopularniejszych jest aktualnie Sonata. Jej interfejs powstał z wykorzystaniem biblioteki GTK+. Cechują ją spore możliwości konfiguracyjne, prosty, intuicyjny interfejs i możliwość rozszerzania o dodatkowe opcje dzięki wbudowanemu systemowi wtyczek.

Instalacja

Sonata jest klientem MPD, więc najpierw to jego wypadałoby zainstalować i skonfigurować:

sudo apt-get install mpd

MPD jest zainstalowane, ale jeszcze trzeba je odpowiednio skonfigurować. W zasadzie najtrudniejsze jest zrobienie odpowiedniego dowiązania symbolicznego – trzeba znać lokalizację swojego zbioru muzyki:

sudo ln -s /home/użytkownik/muzyka /var/lib/mpd/music

Oczywiście pierwszą lokalizację należy dostosować do własnych potrzeb, druga powinna pozostać bez zmian. Teraz należy zbudować bazę muzyki:

sudo mpd --create-db

To może chwilę potrwać. Na koniec pozostaje zrestartować demona MPD:

sudo /etc/init.d/mpd restart

To wszystko, jeżeli chodzi o instalację i konfigurację MPD, czas na Sonatę. W Feistym (7.04) instalacja sprowadza się do wydania polecenia:

sudo apt-get install sonata

W Edgym (6.10) należy odwiedzić ten adres GetDeb.net/Sonata i pobrać paczuszkę dla swojej wersji dystrybucji. Całość procesu można sprowadzić do trzech kroków:

wget -c ftp://ftp-mirror.internap.com/pub/www.getdeb.net/so/sonata_1.0.1-0~getdeb1_i386.deb
sudo dpkg -i sonata_1.0.1-0~getdeb1_i386.deb
sudo apt-get -f install

Dodatkowe wtyczki

Program posiada wbudowane rozszerzenia, które są uaktywniane dopiero po doinstalowaniu odpowiednich bibliotek w systemie. Oto one:

• python-soappy – wyświetlanie słów aktualnie odtwarzanego utworu,
• tagpy – wsparcie dla edycji tagów.

Screenshoty

Obrazek25. Sonata – Okno główne

Obrazek26. Sonata – Okno główne – widok kompaktowy

Obrazek27. Sonata – Okno ustawień

Strona projektu: http://www.musicpd.org/, http://sonata.berlios.de/

Źródła

• XMMS
• http://www.xmms.org
• http://linux-muzyka.ixion.pl
• http://pl.wikipedia.org/wiki/XMMS
• Beep-Media-Player
• http://bmp.beep-media-player.org
• http://pl.wikipedia.org/wiki/Beep_Media_Player
• Audacious
• http://audacious-media-player.org
• http://jakilinux.org/programy/multimedia/xmms-i-bmp
• BMPx
• http://bmpx.beep-media-player.org
• http://pl.wikipedia.org/wiki/BMPx
• Banshee
• http://banshee-project.org/Main_Page
• http://jakilinux.org/programy/multimedia/banshee
• Amarok
• http://amarok.kde.org/
• http://pl.wikipedia.org/wiki/Amarok
• Exaile
• http://www.exaile.org
• http://en.wikipedia.org/wiki/Exaile
• Rhythmbox
• http://www.gnome.org/projects/rhythmbox
• http://en.wikipedia.org/wiki/Rhythmbox
• http://www.opensoftware.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=764&Itemid=38
• Quod Libet
• http://www.sacredchao.net/quodlibet
• http://en.wikipedia.org/wiki/Quod_Libet
• http://jakilinux.org/programy/multimedia/quod-libet
• Sonata
• http://sonata.berlios.de/
• http://www.musicpd.org/

Podziękowania dla Hadreta za przygotowanie sekcji dotyczącej Sonaty.