Co jakiś czas na naszym forum wybucha dyskusja na temat handlu płytkami z Ubuntu (w szczególe) czy dowolnym innym Linuksem (w ogóle).
Wiele z pojawiających się argumentów wynika z nieznajomości licencji na jakiej wydawane są dystrybucje, a część z nich to wyłącznie emocje i, zrozumiałe skądinąd, oburzenie na tak „zarobkujących”. (Choć między Bogiem a prawdą zarobek zwykle bywa niewielki i chodzi pewnie bardziej o „nabicie” sobie komentarzy.)

Żeby nie pozostawiać wątpliwości co do naszego stanowiska w tej sprawie od razu wyjaśnię: nie uważamy handlu płytkami za coś nagannego i z całą mocą podkreślamy, że jest to legalne. Oczywiście, jako preferowany i polecany przez nas sposób redystrybucji Ubuntu (dla tych, którzy nie mają możliwości pobrania płytek z Internetu) reklamujemy akcję Rozdajemy Ubuntu.
Legalny handel płytkami z Linuksem ma jednak swoje ograniczenia wynikające z licencji GPL (konieczność przekazywania źródeł, konieczność informowania o samej licencji (a więc, że oprogramowanie jest darmowe na przykład)) oraz z praw autorskich czy handlowych (np. Red Hat nie zezwala na redystrybucję swojego kapelutka więc powstał CentOS).
Ogólnie rzecz biorąc sprzedaż płytek powinna być ograniczana wyłącznie prawami autorskimi i licencyjnymi i wspierana jako jeden z dodatkowych kanałów dystrybucyjnych.

Powinna! O ile jest uczciwa i jasna!

Często jednak spotykamy się z wynaturzeniami, próbami żerowania na naiwności kupujących, czy wręcz bezczelnymi oszustwami.

Do napisania tego felietonu skłoniła mnie jedna z aukcji na Allegro: Oryginalny komercyjny system Linux Ubuntu

A w zasadzie to brak reakcji personelu Allegro na zgłaszaną próba oszustwa (bo jak inaczej to nazwać?).

Opis aukcji ewidentnie nawiązuje do zasad obowiązujących w przypadku Wiodącego Systemu Operacyjnego. Wystawca stara się stworzyć aurę profesjonalizmu i pełnej komercji wykorzystując do tego ….. Ubuntu 5.10 – system obecnie bez jakiegokolwiek wsparcia technicznego, bez aktualizacji bezpieczeństwa, w dzisiejszych czasach tak naprawdę kompletnie bezwartościowy. Jedyną jego 'zaletą” jest oryginalna (tłoczona) płytka, co może sugerować zupełnie niedoświadczonemu użytkownikowi, że jest to ów „komercyjny” (w domyśle profesjonalny i lepszy) system.

Czy problem ten dotyczy wyłącznie Ubuntu? A może Linuksa?

Oczywiście nie! Problem ten może dotyczyć dowolnej dziedziny życia i dowolnego produktu.
Doskonale do tej sytuacji pasuje wykładnia Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wydana została w stosunku do zupełnie innej firmy i innego produktu, ale jakby została stworzony dla tej aukcji:

…………Ustawowy obowiązek udzielania konsumentom prawdziwej i pełnej informacji stanowi jedno z zasadniczych uprawnień przysługujących konsumentom z mocy regulacji ustawowych. Konsumenci, którzy nie dysponują właściwą informacją i wiedzą, mają istotnie ograniczoną wolność podejmowania świadomych decyzji rynkowych. Brak podawania wymaganych, prawdziwych i rzetelnych informacji uniemożliwia również konsumentom dokonanie swobodnej i rzeczowej oceny spośród oferowanych na rynku towarów i usług. Z tych względów ustawodawca przywiązał ogromną rolę do upowszechnienia równego i uczciwego konkurowania przedsiębiorców na rynku, w aspekcie ciążących na nich obowiązków informacyjnych.
Obowiązek informowania konsumentów przez profesjonalnych uczestników obrotu obejmuje każde stadium zawieranego kontraktu. Chwilą zainicjowania wzajemnych kontaktów jest moment, w którym określona informacja handlowa, oferta czy reklama towaru lub usługi skierowana do publiczności przeradza się w informację odebraną przez zindywidualizowanego konsumenta, stanowi jednocześnie moment bezpośrednio poprzedzający podjęcie przez konsumenta decyzji o zawarciu umowy.
Etap ten charakteryzuje się największym natężeniem ciążącego na przedsiębiorcach obowiązku informacyjnego wobec konsumentów. Powstaje zatem konieczność udostępnienia konsumentom tych informacji, które są niezbędne dla dokonania świadomego, opartego na prawdziwych, rzetelnych i pełnych informacjach wyboru w kwestii związania się określonym kontraktem.
Standardy wymogów informacyjnych określone zostały przez ustawodawcę w regulacjach ustawowych, odnoszących się do konkretnych interesów, będących przedmiotem danej regulacji. Ustawodawca skoncentrował uwagę na zagrożeniach płynących z zaniechania rzetelnych praktyk informacyjnych, w kontekście uczciwej i niezafałszowanej konkurencji działających na rynku podmiotów profesjonalnych. W celu zapobieżenia jak i zwalczania nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej – w interesie publicznym, przedsiębiorców oraz klientów, a zwłaszcza konsumentów – ustawodawca zakwalifikował określone działania przedsiębiorców jako czyny nieuczciwej konkurencji, określające je w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W opinii ustawodawcy, który zakwalifikował określone czyny jako zagrażające lub naruszające interes innych przedsiębiorców lub klientów, zaniechania wymaga m.in. takie oznaczenie towarów lub usług, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług – art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. Nr 47, poz. 211 ze zm.). Należy przyjąć, iż istotną cechą towaru bądź usługi, która może wpłynąć na decyzję nabycia jest również cena usługi i towaru, stanowi ona bowiem essentialia negotii odpłatnych czynności prawnych (zob. M. Kępiński, Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Komentarz, Urząd Antymonopolowy, Warszawa 1994, s. 92).
W świetle art. 23 a ust.2 ustawy za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów uważa się wprowadzającą w błąd reklamę. Zakaz odnoszący się do reklamy wprowadzającej w błąd ma podstawowe znaczenie dla funkcjonowania wolnej i uczciwej konkurencji. Tylko w przypadku, gdy reklama jest rzetelna, prawdziwa i niezafałszowana konsument jest w stanie swobodnie ocenić walory prezentowanych ofert oraz dokonać rzeczowo uzasadnionego wyboru. W związku z doniosłą rolą, jaką współcześnie spełnia przekaz reklamowy, ustawodawca potraktował to zagadnienie jako wymagające stosownej regulacji w ustawie. W świetle art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji czynem nieuczciwej konkurencji jest reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi. Z wprowadzeniem w błąd przez reklamę mamy do czynienia wtedy, gdy powstałe na podstawie danej reklamy wyobrażenia konsumentów są niezgodne ze stanem rzeczywistym. Decydujące znaczenie przy ocenie reklamy mają przy tym wyobrażenia adresatów reklamy.
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w art. 16 ust. 2 stanowi, że przy ocenie reklamy wprowadzającej w błąd należy uwzględnić wszystkie jej elementy, zwłaszcza dotyczące ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy lub konserwacji reklamowanych towarów lub usług, a także zachowania się klienta. Zgodnie z brzmieniem art. 3 dyrektywy Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej 84/450/EWG z 10 września 1984 r. (OJ L 250 z 19 września 1994 r.) dla określenia, kiedy reklama jest wprowadzająca w błąd muszą być brane wszystkie jej właściwości…………….

W związku powyższym można więc bez wątpienia orzec, że aukcja jest nielegalna w świetle prawa.

Oczywiście, pracownicy Allegro nie są fizycznie w stanie skontrolować legalności każdej oferty pojawiającej się w serwisie. Jednak tym razem zostali powiadomieni. I co? I nic. Aukcja sobie wisi…. Można by rzec, że Allegro nie przeszkadza bycie paserem. Cóż…… (Ale postawa Allegro to zupełnie inna sprawa i nie jest przedmiotem tego felietonu.)

Ad rem więc:
ktoś może mi zarzucić, że wręcz reklamuję tę absurdalną aukcję.
Jednak motyw napisania tego artykułu był zupełnie inny. Linux jest silny wyłącznie siłą SPOŁECZNOŚCI. Nie ma w Polsce instytucji, która zajmowałaby się ochroną prawną Linuksa, która reprezentowałaby „jego” interesy przed sądami. Canonical nie ma w Polsce przedstawicielstwa, które mogłoby w takim wypadku ZMUSIĆ Allegro do wycofania aukcji.
Pewnie niewielu z Was tę aukcję widziało – a teraz może stać się jedną z popularniejszych 🙂

Celem tego artykułu jest zwrócenie Waszej uwagi na tego typu wynaturzenia i PROŚBA-APEL: interweniujcie! piszcie do właścicieli/administratorów! piszcie komentarze i teksty! nazywajcie oszusta oszustem! stańcie się zbiorowym „reprezentantem prawnym” Linuksa!

Owszem, pewnie nikt tej płytki nie kupi. Ale mniejszych i większych prób żerowania na Linuksie jest mnóstwo. Linux (czy „licencja GPL”) traktowane są jako niczyje. Nikt nie staje w ich obronie i nie walczy o ich dobre imię. Walczmy o to wspólnie!